аспап

аспап
(Прибор)
әскери істе қолданылатын, мәліметтерді өлшеу, алу (табу), талдау, өңдеу мен беруге арналған құрылғылар, сондай-ақ реттеу мен басқару құралдары. Олар дербес құрылғы ретінде және дара элемент түрінде қолданылуы, сонымен қатар басқа да құралдармен аспаптық кешенге біріктірілуі мүмкін. А. бірқатар негізгі қасиеттері бойынша жіктеліп, төмендегідей болып бөлінеді: арналуы бойынша — өлшегіш, бақылаушы, реттеуші, қорғаушы, басқарушы, есептеуші, бақылаушы және көздеуші (күндізгі және түнгі), операторларды, есеп-топтарды, жүргізушілерді және т.б. жаттықтыру аспаптары; қондырылған орны бойынша — ішке қондырылған және автономдық; атқаратын міндеттері бойынша — ұрыстық және қызметтік аспаптар. Аспап жұмысына оператордың қатысу дәрежесі бойынша — автоматтандырылмаған (қол), жартылай автоматтандырылған және автоматтандырылған; тасымалдау мүмкіндігі бойынша — алып жүретін, тасымалды және тұрақты; әрекет принципі бойынша — механикалық, электромеханикалық, пьезоэлектрлік, оптикалық, оптика-механикалық және т.б. түрлерге бөлінеді. Әскери мақсаттағы аспаптар механикалық әсерлерге төзімділігі бойынша, қоршаған ортадан қорғанышы бойынша және т.б. қасиеттері бойынша жіктеледі. Қолдану аумағы мен тапсырмаларды орындау сипаттары бойынша зениттік-артиллериялық Аспап-тар аспаптық (радиоаспаптық) кешендер, зениттік автоматтандырылған көздеуіштер, артиллериялық атысты басқару аспаптары, бақылау және барлау аспаптары, авиациялық аспаптар, радиациялық және химиялық барлау аспаптары, биологиялық барлау аспаптары болады.

Казахский толковый терминологический словарь по военному делу. — Мектеп.

Игры ⚽ Поможем написать курсовую

Смотреть что такое "аспап" в других словарях:

  • аспап — ар. зат. Қолмен істелетін жұмысты орындауға керекті құрал сайман …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • аспап-анжам — (Жамб., Жам.) құрал сайман, аспаптар. Дайындықтың бір түрі соқа сайман, а с п а п а н ж а м д ы жинап, оны ұстаға беріп, ремонт еттіру болатын болса, бұларда көрінген жерде шашылып, қирап жатыр («Кол шы», 1933, №11) …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • радиометр — 1) әр түрлі қабаттардың және ортаның (адамның терісі, киім кешек, әскери техника, су, азық түлік, ауа және т.б.) радиоактивтік зақымдану дәрежесін табу мен өлшеуге арналған аспап. Р. әскер бөлімшелерінің далалық жағдайларында, арнайы ядролық оқ… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • әскери химиялық барлау аспабы — (Войсковой прибор химической разведки) ауадағы, жердегі, техникадағы, көліктегі және басқа заттардағы улы заттарды анықтауға арналған аспап. Ә.х.б.а. қақпақты корпустан және оған орнатылған қол сорғыдан, сорғының кигізбелі сабынан, индикатор… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • ине — зат. 1. Жіп сабақтайтын көзі бар, ұшы үшкір аспап, құрал. 2. Ауруларға дәрі егетін аспап, ине салатын құрал …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • құбыланама — ар. зат. Жердің төрт құбыласын көрсететін аспап; компас. ар. зат. Жердің төрт құбыласын керсететін аспап, компас …   Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі

  • талыс — 1. (Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Жамб.: Шу, Мойын.; Ақт., Ырғ.; Шығ.Қаз., Зайс.) шеберлердің аспап салатын ыдысы. Далабайдың т а л ы с ы толған аспап Қ орда., Сыр.). Т а л ы с т ы жылқының, сиырдың бас терісінен істейді (Ақт., Ырғ.). 2. (Орал: Орда …   Қазақ тілінің аймақтық сөздігі

  • бұғы — Бұғының ауыз шайқауы. Бұғының матасу кезіне сай келетін жауыншашын, боран, суық т.б. Амал дегеніміз – жыл сайын бір уақытта қайталанып отыратын ауа райындағы құбылыстар (жел, боран, жауын шашын т.б.). Олар: киіктің матауы, құралайдың салқыны, б ұ …   Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі

  • авиакөкжиек — (Авиагоризонт) көкжиекке қатысты алғанда кеңістіктегі ұшақ орнын анықтауға арналған навигациялық гироскопиялық аспап. А. ұшқышқа аспаптар бойынша ұшу кезіндегі ұшақтың бойлық және көлденең қисаюын анықтауға мүмкіндік береді. А тің негізгі… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу

  • авиасекстант — аспан шырақтарының ұшудағы биіктігін анықтауға арналған авиациялық бұрышөлшейтін оптикалық аспап. А. көмегімен аспан шырақтарының бағыты мен көкжиек жазықтығы арасындағы бұрыш өлшенеді. Екі аспан шырағы биіктігін өлшеу нәтижесінде салынған екі… …   Казахский толковый терминологический словарь по военному делу


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»